विषय : ई - पेपर.

Date : 13/10/2012                                     व्याख्याता : जयकृष्ण नायर आणि प्रमोद गणेशे

ई - पेपर म्हणजे काय?

छापील अंक आहे तसा इंटरनेट वर उपलब्ध करून देणे त्याला ई - पेपर असे म्हणतात. ऑनलाइन न्यूज़ पेपर अथवा वेब न्यूज़ पेपर दैनिकाचा extanded part.

ई - पेपरचे प्रकार

तंत्राद्यानामुळे  ई - पेपर अधिकाधिक चांगला आणि रिदर्ड्स. 

epaper with text and newspaper view lokmat.

Text and image format.

epaper with flick book. 

epaper मध्ये पेपर user friendally ठेवायचा प्रयत्न.

http://epaper.mailtoday.in

http://www.mid-day.com/epaper/

test and newspaper view 

epaper with readout feature (like podeast)

केवळ online epaper 

southportreporter.com

काही उत्तम ई - पेपर 

Times of India 

The Hindu (केवळ डेमो)

Sakal 

Lokmat

Prahaar .

E - paper redars interaction 

Archives Exp : times of india सारखे वृत्तपत्राने The Times of India (11 आवृत्या).

The Economic Times (चार आवृत्या). आणि mirror (चार आवृत्या) या दैनिकांचे अनुक्रमे २००३,२००४, आणि २००५ पासूनचे अंक online उपलब्ध करून दिले आहेत. सर्वसाधारण एक वर्ष ते तीन महिन्या पर्यंतचे अंक उपलब्ध होऊ शकतात.

ई - पेपर साठीचे तंत्रज्ञान (Technology used in epaper)

Technology used for designing and development of epaper is HTML, flash, PHP, MYSQL, ASP,NCT, MS, SQL, JAVA etc.

ई - पेपर आणि लाईव वेबसाइट  ई - पेपर सोबत ताज्या बातम्या प्रहार आणि लोकमत.

ई - पेपर mobile apps 

ई - पेपर मोबाइलवर रीडर्स फ्रेंडली दिसेल यासाठी विशेष  mobile apps .

मोबाइलवर वेगाने डाउनलोड .

२४*७  वेबसाइट असताना ई - पेपरची काय गरज? 

वाचकांची सवय 

वृत्तपत्र वाचण्याचा फिल 

वाचकांच्या जवळ पोहचण्याचा प्रयत्न.

भविष्यातील ई -  पेपर 

मोबाइलवर सहज आणि वेगाने ओपन होतील.( टेबलेट).

ई - मासिक 

लोकप्रभा (साप्ताहिक)

http://lokprabha.loksatta.com

अनुभव मासिक 

http://www.newseum.org/todaysfrontpages/

काही महत्वाच्या वेबसाइट

http://www.newseum.org/todayfrontpages/

www.epapergallary.com

pressdisplay.com

                                                                                            Nitin More

 

जाहिरात

Date : 11/09/2012                                                                  व्याख्याता :विजय  पाध्ये.

जाहिरात म्हणजे काय ?

आपण एखादी गोष्ट करून लोकांकडे पोहचवतो तिला 'जाहिरात' असे म्हणतात . 

'दवंडी' हि जाहिरातीची पहिली सीडी आहे. जाहिरात म्हणजे आपण जी जाहिरात करून लोकांसमोर सादर करणार आहे तिला जाहिरात बोलतात. जाहिरातीचा पहिल्या मुळा पासून अभ्यास केला तर पहिला जाहिरात हि म्हणजे राजे महाराजांच्या काळात एखादी गोष्टा किवा वार्ता पूर्ण शहरभर आणि पूर्ण पंच कृषित सांगायची असेल तर ती एकाद्या माणसाद्वारे संपूर्ण गावात दवंडी पीटवून सांगितली जात असे जेणे करून राजा चा त्या काळी जो फर्मान असे तो दवंडी मार्फत लोकांकडे पोहोचवला जात असे. नंतर कालांतराने त्या मध्ये बदल होत गेले सुरुवातीला तुतारी नंतर दवंडी पीटवने असे होत असे नंतरच्या काळात wall painting जाहिराती होत असे. नंतर कालांतराने जाहिरात ह्या प्रकारे प्रसिद्ध होऊ लागली रेडीओ, टीवी,glosure , Hordingdz, wall painting ह्या माध्यमातून जाहिरात देण्याचे प्रमाण वाढू लागले.  

जाहिरात करताना पुढील बाबी आवश्यक 

जाहिरात करताना copy wirter, art director पाहिजे. तसेच जाहिरात करताना सृजनशीलता, कल्पकता हे महत्वाचे गुण असणे गरजेचे आहे .

लोकसत्तेचा वाचक हा novelty च्या मागे असतो. महाराष्ट्र टाइम्स  हा highly qualifyed असल्या कारणाने त्यांना त्या प्रकारच्या न्युज द्यावी लागतात. तसेच कम्यूनिकेशन  ची साधना जरा चालवायची असेल तर जाहिराती शिवाय पर्याय नाही आहे.  जाहिराती मध्ये इतका स्कोप त्या मध्ये करू तेवढे कमीच.

सर्वात जास्त खपाचे मासिक : मनोरमा मल्याळम.

जाहिरात करताना आपल्या आपण ती लोकांसमोर अशी मांडली पाहिजे कि तुम्हाला ग्राहक हा mouth publicity मधून मिळाला पाहिजे. जाहिरात हे एक असे माध्यम आहे जे तुम्ही काही केलाय ते  लोकांसमोर चांगल्या प्रकारे पोहचले पाहिजे. जाहिरात अशी केली पाहिजे कि ती करताना आपल्याला त्या जाहिरातीतून त्या brand ची loyality जपली पाहिजे आणि त्या साठी जाहिरात अशी बनवावी कि त्यातून लोकांसमोर चांगली जाहिरात समोर देवून त्या brand ची जपणूक करावी लागते. exp: कालनिर्णय, cadbury. कालनिर्णय हि जाहिरात लोकांच्या अशी मनावर बिंबली आहे कि भिंती वर कोणती दिग्दर्शिका पाहिजे तर कालनिर्णय. जाहिराती मध्ये marketing हा मोठा गुरु आहे. कला, व्यवसाय, धंदा, काय आहे जाहिरात आहे. आणि जाहिरात करताना प्रत्येक वेळी positive sense असणे गरजेचे आसते आणि जाहिरात करताना कधीच अडचणी येत नाहीत. आणि जाहिरात करताना ग्राहकांची नीती मूल्याता  जपली पाहिजे.

                                                                                                   Nitin More 

विषय- इलेक्ट्रोनिक मिडिया व रिपोर्टिंग

                                                                                 
      Date : ४/१०/२०१२                                                          व्याख्याता  : शशिकांत सांडभोर .


इलेक्ट्रोनिक मिडिया दोन प्रकारे काम केले जाते 

१. BBC  २. CNN

इलेक्ट्रोनिक मिडिया मध्ये काम करताना patience असले पाहिजे. इलेक्ट्रोनिक मिडिया मध्ये काम करताना दोन बंधन पाळले जाते एक म्हणजे जास्तीत जास्त ऐकावे आणि दुसरे म्हणजे लोकांशी जास्तीत जास्त संवाद साधा. इलेक्ट्रोनिक मिडिया मध्ये रिपोर्टिंग करताना कोणाचेही अनुकरण करू नये आणि आपली स्वतःची बोलण्याची style असली पाहिजे. 

चॅनल मध्ये दोन आउट पुट्स असतात 1. इनपुट 2. आउटपुट  जिथे आपल्याला बातमी करायची आहे आणि जिथे स्टोरी आइडिया आणि बातमीची विषमता किवा विश्वासहरता असते तिथे बातमी होते. इलेक्ट्रोनिक मिडिया हे चोवीस तासाचे राक्षस आहे त्याला काहीना काही सारखा खायला द्यावे लागता त्यासाठी कोणत्या बातमी मधून कोणती बातमी करायची ह्याचे सेन्स पत्रकाराला असले पाहिजे.

पत्रकारिता करताना पत्रकाराला आवश्यक असणारे गुण 

१. पत्रकाराला न्युज सेन्स असला पाहिजे.

२. प्रश्न पडले पाहिजे.

३. पत्रकाराने source दुसर्यांना सांगू नये.

४. चांगला ऐकणारा चांगला पत्रकार होऊ शकतो.

५. professional आणि निर्भीड असले पाहिजे.

६. प्रश्न विचारण्याची पद्धत हि आक्रमक आणि शांत असली पहिजे.

७. पत्रकारिता करत असताना पाय जमिनीवर ठेवा.

८. आपण जी बातमी देणार आहोत त्याचा अभ्यास खोल वर करावा.

९. व्यक्तिमत्व चांगले ठेवा आणि संवाद कौशल्य चांगले ठेवा.

इलेक्ट्रोनिक माध्यमामध्ये मुलाखती घेण्याचे प्रकार सांगितले ते पुढीलप्रमाणे- 

phono, one to one, walker, opening p2c, closing p2c, MCR

                                                                                                 ni3more

४/१०/२०१२ 

 व्यक्ते- शशिकांत सांडभोर 

    विषय- इलेक्ट्रोनिक मिडिया व रिपोर्टिंग.



                  
शशिकांत सर यांनी  इलेक्ट्रोनिक माध्यमाचा इतिहास सांगताना म्हणाले कि १९९० मध्ये झी टि.वी. हे पहिले Private channel निघाले तसेच त्यांच्या वाहनाला ओ. बी  outdoor broad-casting van म्हणतात.

 इलेक्ट्रोनिक माध्यमामध्ये मुलाखती घेण्याचे प्रकार सांगितले ते पुढीलप्रमाणे- 

phono, one to one, walker, opening p2c, closing p2c, MCR

एका चांगल्या पत्रकारचे गुण त्यांनी पुढीलप्रमाणे  सांगितले.- 

१) न्यूज सेन्स असला पाहिजे. 

२) पत्रकाराला प्रश्न पडले पाहिजे. 

३) पत्रकाराने आपला बातमीचा source दुसऱ्यांना सांगू  नये. 

४)चांगला ऐकणारा चांगला पत्रकार होऊ शकतो.

५) पत्रकाराने आपल्या पत्रकारीते मध्ये Professional  असले पाहिजे. 

६) पत्रकाराने निर्भीड असले पाहिज. 

७) परिस्थिती नुसार प्रश्न विचारण्याचे स्कील अवगत केले पाहिजे.- शांत व आक्रमक 

८) पत्रकाराचे पाय जमिनीवर असले पाहिजे. 

९) बातमीचा अभ्यास खोलवर करावा. 

१०)व्यक्तिमत्त्व चांगले ठेवा.(प्लेन शर्ट घालावे)  पत्रकाराने संवाद कौशल्ये विकसित केले पाहिजे. 

११)पत्रकाराने हजरजवाबी पण दाखवला पाहिजे 

१२).पत्रकाराने स्वत:चे Branding करता आले पाहिजे. हे आजच्या पत्रकारीते मध्ये महत्वाचे आहे. 

१३)आपले मत निर्भीडपणे व्यक्त करता आले पाहिजे. 

१४) बातमीत सातत्य असले पाहिजे.Follow up असला पाहिजे. 

शशिकांत  सरांनी  नवोदित पत्रकाराला उपयुक्त पडतील अशी काही पुस्तके सांगितली आहे ती पुढीलप्रमाणे- 

१)नापास मुलांची गोष्टी. 

२) खाती ज्यांच्या शून्य होते.- अरुण शेवरे. 

३)साडेसातच्या बातम्या- समीर वाळवण.

          

             अशा प्रकारे शशिकांत सरांनी मुलभूत मार्गदर्शन केले 

                                                                                                       श्रीराम केणी

ई-पेपर सादरीकरण

वेब जर्नलिझमच्या दृष्टीने अत्यंत महत्त्वाच्या अशा ई-पेपर विषयावर prahaar.in चे जयकृष्ण नायर आणि प्रमोद गणेशे यांनी अत्यंत अभ्यासपूर्ण सादरीकरण केले, त्या सादरीकरणातील हे ठळक मुद्दे...
..............

संकल्पना

इंटरनेटची सुरूवात
इंटरनेटवरील वाचकांसाठी माध्यमांचा प्रवास वेब मिडियाकडे
ई-पेपरची प्राथमिक अवस्था
भाषिक वृत्तपत्रांच्या अडचणी आणि मर्यादा
बदलत्या तंत्रज्ञानामुळे ई-पेपर अधिक उत्तम होत गेला
.................

ई-पेपर म्हणजे काय?

छापील अंक आहे तसा इंटरनेटवर उपलब्ध
ई-पेपर, ऑनलाइन न्यूजपेपर, अथवा वेब न्यूजपेपर दैनिकांचा Extended Part
...............

ई-पेपरचे प्रकार

तंत्रज्ञानामुळे ई-पेपर अधिक अधिक चांगला आणि रिडर्स फ्रेंडली

Simple Picture Epaper
उदा- http://epaper.esakal.com
.....................

वृत्तपत्रासारखाच दिसणारा ई पेपर

http://epaper.prahaar.in/

http://epaper.pudhari.com
...............

वृत्तपत्रासारखेच दिसणारे तसेच स्वतंत्र मजकूर निवडता येईल असे ई-पेपर

http://epaper.lokmat.com/

http://epunyanagari.com
..............


पुस्तकांसारखी पाने उलटता येतील असे ई पेपर

http://epaper.mailtoday.in

http://www.mid-day.com/epaper/ (text &
Newspaper view)
................

बातम्या ऐकता येतील असे ई-पेपर (पॉडकास्ट सुविधेसह)

केवळ ऑनलाइन ई-पेपर

southportreporter.com
...................

काही उत्तम ई-पेपर

Times of india
The Hindu (केवळ डेमो)
Sakal
Lokmat
Prahaar
Loksatta
Prahaar
............

ई-पेपर आणि वाचकांशी सुसंवाद

ई-पेपरमध्ये रिडर्ससाठी चांगले फिचर्स
मोफत ई-पेपर
द हिंदूचा अपवाद (175 रूपये)
द हिंदूचे वेगळेपण
...............

ई-पेपर पीडीएफ
.................

Archives
उदा. times of india सारख्या वृत्तपत्राने The Times of India (11 आवृत्त्या),
The Economic Times (चार आवृत्त्या) आणि
Mirror (चार आवृत्त्या) या दैनिकांचे अनुक्रमे
2003, 2004 आणि 2005 पासूनचे अंक ऑनलाइन उपलब्ध करून दिले आहेत.

सर्वसाधारणपणे एक वर्ष ते तीन महिन्यांपर्यंतचे अंक उपलब्धध
...............

ई-पेपरसाठीचे तंत्रज्ञान (technology used in epaper)

Technology used for designing and
development of epaper is , HTML,
Flash, PHP, MYSQL,ASP.NET, MS SQL
JAVA etc...
.................

ई-पेपर आणि लाईव्ह वेबसाईट

ई-पेपर सोबत ताज्या बातम्या

उदा. प्रहार आणि लोकमत
....................

ई-पेपरसाठीचे business model

जाहिराती -
ई सकाळच्या छोट्या जाहिराती

http://imcl.in/epaper/
................

ई-पेपर mobile apps

ई-पेपर मोबाईलवर रिडरफ्रेंडली दिसेल यासाठी विशेष mobile apps

मोबाईलवर वेगाने डाऊनलोड
...........

24x7 वेबसाईट असताना ई-पेपरची काय गरज?

वाचकांची सवय
वृत्तपत्र वाचण्याचा फिल
वाचकांच्या जवळ पोहचण्याचा प्रयत्न
...............

भविष्यातील ई-पेपर-

मोबाइलवर सहज आणि वेगाने ओपन होतील
टॅबलेट
...............

ई-मासिके

लोकप्रभा (साप्ताहिक) http://lokprabha.loksatta.com

अनुभव मासिक http://uniquefeatures.in/anubhav

http://www.mediummagazin.de/ (जर्मन)
................

काही महत्त्वाच्या वेबसाइट

http://www.newseum.org/todaysfrontpages/

जगभरातील ८००हून अधिक वृत्तपत्रे

http://www.epapergallery.com
..............

ई-पेपर कसा तयार करतात...
..............

धन्यवाद

- जयकृष्ण नायर आणि प्रमोद गणेशे

रेडिओ पत्रकारिता

Date : १४-०८-२०१२                                                       व्याख्याता :  नरेंद्र विसपुते 


                                                    विषय : रेडिओ पत्रकारिता  

रेडिओचा इतिहास

भारतातला पहिला  रेडिओ स्टेशन २३ जुलै १९२७ ला सुरु झाला. सर्वात पहिला ० ते ५० हे रेडिओ स्टेशन होते. ते पुढील प्रकारे विभागलेले होते.

० ते २० -  Ship Air Controller .

२० ते ५० - Walky Talky & Security System. 

रेडिओचे रिपोर्टिंग करताना आपल्याला पुढील प्रकारे काम करावे लागते.

 News Writing 

 News Reporting

 News Editing

 News Recording

 News Reading

 News Buletin 

 News Read / Programme

 News Forwared / Drama 

 News Transalation 

नेहमी टी वी  समोर बसून बातम्या सांगताना आपली बसण्याची पद्धत व्यवस्थित असेल तर आपण तास काय दोन दोन तास बसून टी वी वर बातम्या देऊ शकतो. आणि नेहमीच बोलण्याची पद्धत हि नीट - नेटकी आणि व्यवस्थित असली पाहिजे.आणि आपण जे मध्यम जो  मेसेज पास करायचा आहे त्यासाठी जो माध्यम वापरला जातो त्याला Decode करतात आणि सांगतात कि आम्हाला कळतंय असा response आपण घेतला तर आपल्याला communication करताना communication gap समजायला पाहिजे.त्याशिवाय आपण communication करू नाही शकत. आपण जी बातमी देणार आहोत त्याची आपल्या कडे उत्तम व  सुटसुटीत प्रिंट किवा लिहिले पान असले पाहिजे म्हणजे बातमीचे format तयार पाहिजे.जेणे करून बातम्या सांगताना त्रास होणार नाही. आणि बातम्या सांगताना बातमी डोक्यात तयार पाहिजे जेणे करून बातम्या सांगताना सोयी चे होईल.

स्टूडियो किंवा टी वि समोर बातम्या वाचून सांगत असताना आपल्याला कोणत्या बातमी सांगून झाल्यानंतर कुठे थांबायचे आहे. बातमी वाचून सांगत असताना आपल्याला कोणत्या बातमी सांगून झाल्यानंतर कुठे थांबायचे आहे आणि बातमी वाचत असताना कोणती टोन ठेवायची आहे ते ठरवून घ्यावे आणि कोणत्या ओळ वाचून कुठे थाबयाचे आहे ते आणि कुठे स्ट्रेस द्यायचा आहे ते ठरवून मगच बातमी सांगावी. जरा समजा  आपण बातम्या सांगत असताना मधेच चुकीचे बोललो तर आपल्याला जी चुक झाली असेल त्यामध्ये  सुधार करून माफ़ करा असे बोलले पाहिजे जेणे करून सर्वाना समजावे. आणि अचानक कधी एखादा बदल झाला बातमी वाचत असताना तर लगेच रिअक्ट करून बोलले पाहिजे आता आता आलेल्या बातमी नुसार असे बोलून ती बातमी सांगितली पाहिजे.EXP : जर एखादी बातमी सांगताना मधेच समजा सचिन ने शतक पूर्ण केले अशी बातमी मधेच आली तर आपल्याला अश्या प्रकारची बातमी लगेच सांगावी लागते. तसेच बातम्या सांगण्याच्या आधी आपल्याला ज्या रेपोर्टेर ने बातम्या लिहून दिल्या असतील त्याच्या कडून पहिला त्या बातम्या निश्चित करून घेणे आणि हा शब्द कोणता हे विचारावे आणि आपण जे वाचणार आहोत ते स्वतःशी  confimed करून घेणे. exp : Vispute / Dispute , महाजन/ परांजपे ईत्यादि. 

                                                                                                      Posted By 
                                                                                                      Nitin More